रबिस राना
सल्यान — २०८२ साउन १५, बिहीबार। वनगाड कुपिण्डे नगरपालिका–२, लाघाटस्थित भेरी नदी किनार नजिकका धान खेती र खेतीयोग्य जमिन बर्खासँगै उर्लिएको नदीले तीव्र कटान गर्दा उच्च जोखिममा परेका छन्। स्थानीयका भनाइमा भेरी नदीले जाजरकोटतर्फको धार छाडेर सल्यानपट्टि सर्ने क्रम बढेपछि नदीकिनारको जमिन दिनदिनै धमिलिँदै गएको छ।
स्थानीय युवा रबिस रानाले आवश्यक तटबन्द नहुँदा किसानले रोपेको बाली “कति बेला बगरमा परिणत हुन्छ” भन्ने चिन्ता कायमै रहेको बताए। “यस क्षेत्रमा दीर्घकालीन तटबन्दको व्यवस्था नभएकैले हरेक वर्ष बर्खामा त्यही डर दोहोरिन्छ,” रानाले भने।
किसानहरूले हालै रोपिएको धानबारी नदीले कटान गर्दै लगेपछि उत्पादनमा ठूलो असर पर्न सक्ने बताइरहेका छन्। जोखिम बढ्दै जाँदा खेतसँगै बसोबास क्षेत्रमा समेत थप क्षतिको सम्भावना रहेकाले तत्काल अस्थायी संरक्षण (बालुवाभराइ, बोरा प्याकिङ) र टिकाउ समाधानका लागि ग्याबियन जालीसहितको तटबन्द निर्माण गर्न सम्बन्धित निकायको ध्यानाकर्षण गराइएको स्थानीयहरूले बताए।
स्थानीयवासीले बर्खायामभरि नदीको बहाव र कटानबारे नियमित अनुगमन, संवेदनशील बिन्दुमा तटबन्द मजबुत बनाउने, राति–बेलुका सचेतनामूलक सूचना प्रवाह र आकस्मिक उद्धार तयारी जुटाउन पालिका र सरोकारवाला निकायहरूलाई आग्रह गरेका छन्।
यसैबीच, प्रभावित किसानहरूलाई बीउ–बिजन, च्यातेका अबरोध मर्मत र तटबन्दका सामग्री तत्काल उपलब्ध गराइदिन माग गरिएको छ। नदीको धार परिवर्तन र कटानको जोखिम दीर्घकालीन समाधानबिना वर्षेनी दोहोरिने भएकाले योजनाबद्ध नदी व्यवस्थापन आवश्यक रहेको स्थानीयको निष्कर्ष छ।
